مدیریت مالی مدیریت اثربخش پول به منظور دستیابی به اهداف سازمان را مدیریت مالی گویند. مدیریت مالی دربرگیرنده چگونگی افزایش سرمایه ، و نحوه تخصیص آن است (به عنوان مثال بودجهبندی سرمایهای). این امر تنها مختص بودجه بندی منابع بلند مدت نیست؛ بلکه منابع کوتاه مدت مانند داراییهای جاری را نیز در بر میگیرد.
عدم توانایی در مدیریت پولی و مالی معضل اساسی بسیاری از خانوادهها است. چرخه نادرست اقتصادی، هزینه زیاد و اتلاف منابع، نتیجه ماهها تلاش افراد را به سادگی بر باد می دهد و آنها را در آستانه ورشکستگی و فقر قرار می دهد. بدهیهایی که در نتیجه چنین دشواریهایی ایجاد می شود، آرام آرام شرایط را سخت تر می کند و در نهایت خانواده با بحرانی تمام عیار مواجه می شود.
به همین دلیل، متخصصان مالی در سراسر جهان پیوسته با ارائه توصیه های حساب شده به افراد سعی دارند مانع از فروپاشی زندگی ایشان شوند. اگر میخواهید از فقیرشدن خود جلوگیری کنید، موارد زیر را به دقت مطالعه کنید. نمونه های مورد اشاره از جمله مهمترین عوامل بیثباتی مالی و کاهش کیفیت زندگی است.
1) گیرافتادن در تله بدهی
افراد در برابر سختیهای طولانی اغلب دچار ناامیدی می شوند از دست دادن رویکرد مثبت و امید به آینده ایشان را وارد چرخهای بی پایان از بدهیها می سازد. به این صورت که برای کنترل و بازپرداخت قرضهای قبلی ناچار هستند وامهای تازهای دریافت کنند و برای برگرداندن این مبالغ جدید، بار دیگر دست به دامان افراد و موسسات مالی شوند. عقب افتادن پی در پی بازپرداخت ها آرام آرام بر حجم جرایم و سود اقساط میافزاید و در نهایت باعث تسلیم شدن فرد می شود. به علاوه، تصمیمگیری دقیق در چنین شرایطی دشوارتر است و عجله برای کنترل شرایط باعث پیچیده تر شدن وضعیت می شود.
برای پرهیز از چنین شرایطی، گام اول آن است که از هر نوع بدهی جدید پرهیز کنید. برای بازپرداخت مبالغ قبلی اقدام به فروش وسایل بلااستفاده نمایید و بر درآمد خود بیافزایید. اما هرگز به میزان بدهیها اضافه نکنید. به یاد داشته باشید که تا زمان خروج از دور باطل بدهی، مشکلات تمام نخواهند شد.
2) احساس ناتوانی در برابر مشکلات
فشار شدید و طولانی مدت ذهن و روان شما را خسته می کند. در این حالت، به مانند ورزشکاری که قوای بدنی خود را از دست داده، دچار نوعی حالت بیتصمیمی می شوید. انرژی روانی کافی برای کنترل وضعیت ندارید و نمی توانید با تصمیمات دقیق در برابر مشکلات ایستادگی کنید. در این شرایط بهتر است تحلیل دقیق وضعیت مالی را به آرامی آغاز کنید. از مشاوران کمک بگیرید و سعی کنید بار دیگر فرمان زندگی را در اختیار خود بگیرید. به یاد داشته باشید که یاس و ناامیدی چیزی را حل نمیکند و اگر از تلاش کردن دست بکشید، اوضاع بدتر و بدتر خواهد شد.
3) دانش اندک مالی
مدیریت امور پولی و مالی، آن هم در جهان پیچیده فعلی، تخصصی تمام عیار است. از این رو، برآورده ساختن نیازهای مالی آموزش دائمی را طلب می کند. هیچ فرد موفقی را نمیتوان یافت که بدون آگاهی دقیق از چند و چون مدیریت مالی و با کمک گرفتن از تخصص دیگران مسیر موفقیت را پیموده باشد. به همین دلیل، اگر خواستار دوری از فقر و ورشکستگی هستید، بهتر است هرچه سریعتر بر دانش مالی خود بیافزایید و با آگاهی بهتر وارد عمل شوید.
4) بیتوجهی به ضرورتهای فردی
از دید بسیاری از متخصصان نخستین دلیل فقیر ماندن افراد، بیتوجهی به نیازها و اولویتهای مستقیم خودشان است. به طور مثال، پس از دریافت حقوق ماهانه یا سود سرمایهگذاران، باید در اولین گام حساب پساندازتان را تقویت کنید و یا برای بیمه بازنشستگی و سلامت برنامهریزی نمایید. اگر انجام این امور را به تامین سایر نیازها وابسته نمایید، در اغلب موارد چیزی برای پوشش دادن نیاز به پسانداز و بیمه باقی نخواهدماند.
این امر به معنای آن است که احتمالا مدتی بیشتر در برابر خطرات مالی قرار خواهید گرفت. درواقع، برنامه ریزی مالی باید فراتر از نیازهای روزمره و قابل چشمپوشی، دامنه وسیعتری را دربرگیرد و شرایط با ثبات آینده نیز در آن لحاظ شود. غفلت از این نکته بسیار مهم، نه تنها شما را فقیر نگاه خواهد داشت، بلکه زندگی عزیزانتان را هم تحت تاثیر قرار می دهد. بدون پشتوانه مناسب مالی، آینده فرزندان شما به مخاطره خواهد افتاد و فقر همچون میراثی نامطلوب زندگی ایشان را نیز متاثر خواهد ساخت.
5) نبود صندوق پسانداز اضطراری
شاید مهمترین نمونه از میان برنامههای آیندهنگرانه ایجاد حساب پساندازی برای موارد ضروری است. دلیل این اهمیت آن است که اطلاعات شما در خصوص آینده بسیار اندک است. نمیتوانید به دقت از سرمایهگذاریهای خود مطمئن باشید، میزان بدهیهای آتی نامشخص است. آسیبهای سلامتی در کمین شما است و هرلحظه ممکن است به مقدار قابل توجهی پول نیاز پیدا کنید. به همین جهت، بهتر است در اولین فرصت اقدام به ایجاد صندوق پساندازی برای موارد اضطراری نمایید تا در صورت نیاز، از این صندوق استفاده نموده و مانع از آسیب رساندن به حسابهای سرمایه و سایر داراییهای خود شوید.
البته این اقدام نیازمند درک دقیق از اولویت پس انداز نسبت به سایر هزینهها است. همان طور که اشاره شد، مبالغ پس انداز باید پیش از هر اقدام دیگری کنار گذاشته شوند و آنگاه باقیمانده پول صرف امور روزمره گردد.
6) عدم اصلاح رویههای مالی
همیشه راه بهتر و ارزانتری برای انجام امور تامین نیازها وجود دارد. فقط باید زمانی را به یافتن آن اختصاص دهید. این ویژگی هزینههای متفاوتی چون خرید مایحتاج غذایی، لباس، تحصیل و حتی خودرو و خانه مسکونی را در بر میگیرد. به علاوه روشهای مدیریتی و پسانداز نیز همیشه به نحو بهتر قابل انجام هستند. برای دستیابی به چنین اصلاحاتی باید زمان خاصی را به بازبینی زندگی مالی خود اختصاص دهید و با استفاده از خلاقیت و تفکر انتقادی، نقاط ضعف را برطرف سازید. ممکن است لازم باشد فروشگاه مورد مراجعه خود را تغییر دهید. بانک مناسبتری پیدا کنید و یا زمینه سرمایه گذاری متفاوتی را انتخاب نمایید.
7) ناآگاهی از هزینهها
فقدان بودجهبندی مناسب و عدم اشراف بر هزینههای ماهانه نیز از جمله دلایل اصلی دشواری پولی و فقر است. اگر نسبت به هزینههای خود در طول روز ناآگاه باشید و ندانید با پول خود چه می کنید، به طور طبیعی امکان کنترل هزینه ها و یافتن راه های جایگزین وجود نخواهد داشت. بدون این امر نمی توانید پس انداز کنید و فرصت سرمایه گذاری خود را نیز از دست خواهید داد. لذا مسیر موفقیت شما مسدود و درهای فقر به رویتان باز میشود. برای جلوگیری از این وضعیت، در ابتدا فهرست دقیقی را از تمام هزینههای خود در طول یک ماه تهیه کنید. کوشش شما باید این باشد که تا حد امکان هیچ هزینه کوچک یا بزرگی در این فهرست غایب نباشد. پس از آگاهی دقیق از ریتم هزینه ای می توانید با آرامش خاطر بودجه ای متناسب تهیه کرده و برنامه مالی خود را تدوین نمایید.
8) تفکیک نکردن نیاز از تمایل
اغلب افراد در تشخیص نیازها و جداسازی آنها از تمایلات ناتوان هستند. آنها تمام امیال آنی و خواستههای درونی خود را نیز مینامند. مثلا تصور می کنند نیاز دارند لباسی گران قیمت بخرند یا رفتن به رستوران برای آنها ضروری است. در حالی که در موراد زیادی مساله صرفا یک تمایل و نه نیازی حقیقی است. شما طبیعتا برای رفتن به محل کار خود به یک «وسیله نقلیه» نیاز دارید، اما این وسیله میتوانداز مترو و اتوبوس یا اتومبیل شخصی چند میلیون تومانی متغیر باشد.
9) سرمایهگذاری روی اشیا به جای خودتان
بسیاری از ما به جای صرف پول برای ارتقای کیفیتهای فردی، سرمایه خود را در خانه و خودرو هزینه میکنیم. اقلامی که هر چند سودمند هستند، اما در نهایت ارزش افزوده چندانی به همراه نخواهند داشت. افراد موفق در طول زندگی همواره بخشی از درآمد خود را صرف آموزش، ورزش، ارتقای سطح سلامت و تواناییهای فردی می کنند. آنها به این موارد نه همچون هزینه، بلکه به عنوان گونهای از سرمایه گذاری بلندمدت نگاه می کنند. سرمایه ای که در این امور صرف می شود، در طول زمان از طریق افزایش درآمد، کارآفرینی و رضایت بیشتر از زندگی به آنها باز می گردد.
10) عجله برای ثروتمند شدن
رویای رفتن راه صد ساله در یک شب همواره در ذهن انسانها حضور دارد و به خصوص افراد جوان را به حرکت وا میدارد. اما این رویا در اکثر موارد موجب ورشکستگی و ناکامی می گردد. چرا که عجله برای دستیابی به ثروت هنگفت موجب پذیرش سطوح بالاتر و غیرمعقولی از ریسک میشود. این ریسک نامطلوب در کنار تصمیمات نادرست افراد را به سوی شکست سوق می دهد و نتیجه واقعی تلاشهای آنها را نیز نابود می سازد. از اینرو بهتر است به جای عجله کردن برنامه ای بلندمدت، آرام ولی دائمی داشته باشید.