شاه‌دانه با  نام علمی: Cannabis sativa var indica) گیاهی یک ساله با برگ‌های قطره‌ای است. میوهٔ این گیاه ریز و روغنی بوده و خاصیت آرامش بخش دارد که از آن برای درمان نیز استفاده می‌شود. از بخش‌های مختلف این گیاه مشتقات فراوانی از جمله تخم شاه‌دانه، الیاف شاه‌دانه و مواد روانگردانی مثل ماری‌جوانا و حشیش تهیه می‌شود.

به عبارت دیگر شاهدانه شهرت زیادی به دلیل خواص بی‌نظیرش دارد. اکثر متخصصان تغذیه آن را به ورزشکاران توصیه می‌کنند چون روشی طبیعی و مطمئن برای عضله سازی و دریافت انرژی است.

 در گذشته این دانه های ریز بوداده به همراه گندمک و برنجک، یکی از میان وعده ها و خوراکی های مدرسه  بود. شما می توانید این دانه های مغذی را در منزل بو داده و با اعضای خانواده مصرف کنید. علم امروز به این نتیجه رسیده است که شاهدانه حاوی ارزش غذایی بالایی است که نیازهای بشر امروز را تأمین می کند. شاهدانه حاوی پروتئین های کامل و 20 اسید آمینه است که 9 نوع آن را بدن تولید نمی کند اما به آن نیاز دارد. این ماده ی غذایی همچنین حاوی چربی های خوب و ویتامین E است. گفته می شود که در استرالیا در زمان خشکسالی و قحطی مردم فقط با خوردن شاهدانه زنده مانده اند. این دانه های ریز و مغذی راه حل مقابله با گرسنگی در جهان قلمداد می شود. 

1) افزایش انرژی

شاهدانه انرژی قابل توجهی به بدن می رساند و حاوی تمام ترکیبات مغذی سالم پروتئین ها، اسیدهای آمینه و ویتامین های مورد نیاز بدن است. شما می توانید با کسب انرژی از این دانه ها روز بانشاطی را شروع کنید و بدون خستگی به ورزش و فعالیت بپردازید.

2) کنترل قند خون

با مصرف شاهدانه و جذب پروتئین های باکیفیت می توانید به کاهش میزان قند خونتان امیدوار باشید. مصرف پروتئین های خاصی که در این دانه ها وجود دارند باعث آزاد شدن هورمون گلوکاگون می شوند. این هورمون به کنترل میزان قند خون کمک می کند.

3) مفید برای عروق خونی و قلب

مصرف شاهدانه یا روغن آن علاوه بر اینکه مواد معدنی، فیبر، پروتئین، و ویتامین به بدن می رساند باعث تأمین متعادل امگا 3 و امگا 6 بدن نیز می شود. اکثر روغن ها حاوی امگا 6 بیشتری هستند و مصرف آن ها باعث از بین رفتن تعادل این اسیدهای چرب شده و در بدن التهاب و اختلالات قلبی به وجود می آورند. روغن شاهدانه به طور خاص سرشار از مواد مغذی است و در بین روغن ها حاوی کمترین میزان چربی های اشباع شده محسوب می شود. تعادلی که بین اسیدهای چرب در روغن و دانه شاهدانه وجود دارد برای سلامت عروق مفید است و کلسترول خون را کاهش می دهد. 

4) بهبود وضعیت پوست

نتایج پژوهشی که در سال 2005 در فنلاند انجام شده است نشان می دهد روغن شاهدانه به بهبود و تسکین درماتیت که همان التهاب پوست است کمک می کند. محققان به این نتیجه رسیده اند که شاهدانه برای افرادی که از آکنه، اگزما و تصلب شرایین رنج می برند مفید است. باید بدانید که از روغن شاهدانه در تهیه ی انواع محصولات زیبایی مانند کرم ها، شامپوها، موس اصلاح، بوم لب و غیره استفاده می شود. چون این ماده ی غذایی حاوی خواص مرطوب کنندگی است. مطلب مهم دیگر در خصوص شاهدانه میزان بالای ویتامین D موجود در آن است که برای جذب کلسیم لازم و ضروری است. این ویتامین همچنین به مرطوب و نرم بودن پوست کمک می کند.

5) اصلاح  DNA

اگر شما دنبال یک مکمل خاص و ویژه هستید حتماً شاهدانه را به برنامه ی غذایی تان اضافه کنید.گاهی پیش می آید که DNA به طور جدی آسیب می بیند و در این صورت اصلاح آن کار چندان ساده ای نیست. با وجود اینکه این مسئله معمولاً حاد نیست اما در برخی موارد می تواند در آینده عوارضی بروز دهد. نتایج پژوهش های جدید نشان می دهند که شاهدانه منبع دو پروتئین کامل است. یعنی اینکه حاوی تمام پروتئین های مورد نیاز بدن برای سالم ماندن است. از بین تمام این پروتئین ها دو پروتئین یعنی ادستین و آلبومین خاص هستند. این دو پروتئین به بدن در جهت اصلاح DNA کمک می کنند. تاکنون محققان تنها منبع ادستین را شاهدانه می دانند. 

6) کاهش وزن

این دانه های ریز سرشار از فیبر و پروتئین ها هستند که به مدت طولانی سیری ایجاد می کنند. بنابراین شاهدانه برای شکم هایی که مدام به قاروقور می افتند فوق العاده است. به طوری که بعد از مصرف مقداری شاهدانه نیازی به خوردن میان وعده نخواهید داشت. به عقیده ی متخصصان مصرف شاهدانه راهی برای کنترل میل به مصرف نشاسته و کربوهیدرات های نامناسب است. یادتان باشد میزان بالای فیبر موجود در این دانه ها برای مقابله با یبوست نیز مفید است.  

طرز مصرف صحیح شاهدانه 

می توانید پوست را جدا کرده و دانه ها را مصرف کنید که زودهضم تر هستند. قبل از هر چیز بهتر است دانه ها را از پوست جدا کنید. درست است که پوست دانه ها حاوی فیبر زیادی است اما برای هضم درست نیاز هست که به مدت طولانی آن ها را بجوید. بنابراین توصیه می کنیم این دانه ها را به اسموتی هایتان اضافه کنید. می توانید این میزان را در سالادها ریخته و مصرف کنید. انواع بوداده شاهدانه نیز وجود دارد. البته می توانید آن را در خانه بو بدهید. با این روش می توانید نمکی که به آن افزوده می شود را نیز کنترل کنید. همچنین می توانید از شیر شاهدانه برای تهیه اسموتی ها استفاده کنید. این شیر برای صرف قهوه نیز مناسب است.

مضرات مصرف شاهدانه

. ممکن است در برخی موارد باعث بروز اسهال شود. در واقع افرادی که دستگاه گوارش حساسی دارند و نسبت به هر نوع تغییری در برنامه ی غذایی واکنش نشان می دهند بهتر است که در ابتدا میزان کمی شاهدانه مصرف کنند و به مرور میزان آن را افزایش دهند. گفته می شود که زیاده روی در مصرف شاهدانه می تواند موجب مشکلاتی مانند سردرد، معده درد، تاری دید و حتی استفراغ شود. به طور کلی توصیه می شود از افراط و زیاده روی در مصرف هر نوع ماده ی غذایی بپرهیزید. خوشبختانه بروز آلرژی به شاهدانه بسیار نادر است